005. Modal verbs - czasowniki modalne

Dzisiaj zajmiemy się czasownikami modalnymi ze strony teoretycznej. Pracuję nad Google Forms, żebyście mogli sprawdzać swoje umiejętności, ale musicie dać mi jeszcze trochę czasu. 

Czasowniki modalne posiadają cztery charakterystyczne cechy:

·         nie przyjmują końcówek

·         wymagają użycia bezokolicznika (bez ‘to’, wyj. ought to, need to)

·         przeczenia tworzą przez dodanie not

·         pytania tworzą przez inwersję

1.    CAN – móc, umieć, potrafić

·      gdy czegoś nie potrafimy używamy formy cannot (pisane razem!)

I cannot speak French. = I can’t speak French.

·         kiedy mówimy konkretnie o jakiejś umiejętności, możemy zastąpić can zwrotem ‘be able to’

I’m able to speak 5 languages = I can speak 5 languages.

·         Can ma również znaczenie pozwolenia:

You can leave now. – Możesz już iść.

·         bądź zakazu

You can’t smoke in here. – Nie możesz tutaj palić.

·         Stosuje się też do wyrażania propozycji, próśb i życzeń

Can you close the window please?

·       Występuje też z czasownikami percepcji ‘smell’ ‘see’ ‘hear’ ‘taste’?

           Can you smell something burning? – Czy czujesz, że coś się pali?

2.    COULD – mogłem, potrafiłem, mógłbym, potrafiłbym

·         odnosi się do przeszłości

I could ride a bike when I was 5. (Umiałam jeździć na rowerze, gdy miałam 5 lat)

·         również używamy go z czasownikami percepcji

It was so quiet I could hear the clock ticking. – Było tak cicho, że słyszałam tykanie zegara.

·         Could używamy również w formach grzecznościowych i formalnych

Could you tell me where the nearest bookshop is?

3.    MAY – móc, być możliwym

·         wyraża pozwolenie

      You may go there. – Możesz tam iść.

·         stosujemy go często w pytaniach o pozwolenie

May I borrow your car? – Mogę pożyczyć Twój samochód?

·         wyraża prawdopodobieństwo wystąpienia jakiejś sytuacji

She may come to the party. – Ona może przyjdzie na przyjęcie.

4.    MIGHT – móc, być możliwym, wyraża mniejsze prawdopodobieństwo niż MAY

·         You left your wallet in a shop? Go there, it might still be there somewhere.

 (Zostawiłeś portfel w sklepie? Pójdź tam, on być może wciąż tam jest)

5.    MUST – musieć

·         Przypuszczenie graniczące z pewnością

Look at their house, they must be rich. – Spójrz na ich dom, muszą być bogaci.

zaprzeczenie: Look at their house, they can’t be rich. – […], nie mogą być bogaci.

·         Zobowiązanie lub przymus narzucony przez mówiącego.

I must lose a few pounds. – Muszę zrzucić trochę wagi (sama czuję, że jest taka potrzeba)

You must go there. – Musisz tam iść.

Jeżeli przymus jest narzucony przez czynniki zewnętrzne, używamy HAVE TO

I have to lose a few pounds. – Muszę zrzucić trochę wagi (dostałam takie zalecenia od lekarza)

You have to attend all lectures. – Musisz uczęszczać na wszystkie wykłady (taki jest wymóg uczelni)

·         MUSTN’T (must not) oznacza NIE WOLNO.

You mustn’t cross the road on the red light. – Nie wolno Ci przechodzić przez ulicę na czerwonym świetle.

·         Jeżeli chcemy powiedzieć, że ktoś nie musi czegoś robić możemy powiedzieć

- You don’t need to water the plants. – Nie musisz podlewać roślin.

- You don’t have to cook dinner tonight. – Nie musisz dzisiaj gotować obiadu.

6.    NEED – potrzebować

I need to buy a cozy sweater.

I need a cozy sweater

Do you need any help?

Peter needs to take a day off. - przy NEED dodajemy końcówkę -S w 3 os. l. poj.

! didn’t need to – You didn’t need to wash the dishes. (So that’s good that you didn’t)

Nie musiałeś myć naczyń, więc dobrze, że nie umyłeś.

! needn’t – You needn’t take an umbrella. (You took it anyway and it was useless)

Nie musiałeś brać parasolki, to było bezużyteczne i niepotrzebne. 

7.    SHALL

·         do propozycji:

Shall we go out for dinner? – Może wyjdziemy na obiad?

·         do zakazów

Children shall not be left alone at home. – Dzieciom nie wolno zostawiać samym w domu (nie taki mocny zakaz jak mustn’t)

·         do nakazów/powinności

You shall always tell the truth – Zawsze powinieneś mówić prawdę.

8.    SHOULD / OUGHT TO – do wyrażania powinności

·         You should visit your grandmother. – Powinieneś odwiedzić babcię.

·         You ought to return these books in three weeks. – Powinieneś oddać te książki w ciągu trzech tygodni.

·         (czasami) prawdopodobieństwo:

He studied hard. He should pass this exam. – Ciężko się uczył, powinien zdać ten egzamin.